گریز زدن

از دانشنامه‌ی اسلامی


گریز زدن: گفتارى را منتهى به موضوع دیگر کردن، مطلبى را به مطلب دیگر پیوستن با تناسب، چنان که روضه‌خوانان از حکایتى به واقعه کربلا یا یکى از شهدا روند.

واعظان و روضه‌خوانان، به تناسب بحث و گفتارى که دارند، مرثیه خاصى از کربلا را مى‌خوانند یا به مصیبت ‌خاصى از مصائب چهارده معصوم مى‌پردازند. مثلا اگر موضوع‌ سخن درباره جوان یا کودک باشد، مصیبت على اکبر یا على اصغر را مى‌خوانند و از مراسم‌ دفن باشکوه کسى، به بى غسل و بى کفن و دفن ماندن پیکر سیدالشهدا در کربلا منتقل ‌مى‌شوند.

این انتقال از موضوع یا حادثه خاص به واقعه کربلا و امام حسین علیه السلام یا یکى دیگراز شهدا «گریز زدن‌» نام دارد. در حرکت هاى حماسى و انقلابى نیز به صورتى دیگر گریز به ‌صحراى کربلا زده مى‌شود و یاد آن حادثه، سرمایه الهام مى‌گردد. «به خاطر نشر شهادت و فلسفه شهیدان است که شیعه، به بهانه مرگ برادر و عمو و دایى و پسر خاله و پسرعمه... یاران و خویشاوندان را گرد مى‌کرده و یکباره به کربلا گریز مى‌زده‌اند و از حسین و شهیدان شیعه مى‌گفته‌اند».

پانویس

  1. لغت‌نامه، دهخدا.
  2. یاد و یادآوران (چاپ حسینیه ارشاد)، ص ۴۳.

منابع

واقعه عاشورا
قبل از واقعه
شرح واقعه
پس از واقعه
بازتاب واقعه
وابسته ها